مغان مسموم |

دادپور کارشناس ارشد حشره شناسی
برگرفته از : هفته نامه ندای مغان شماره44

از ساليان دور سموم شيميايي براي حفظ محصولات كشاورزي از گزند آفات و بيماريها مورد استفاده بوده و كشاورزان جهت توليد محصول بيشتر از آن بهره مي‌برند. جلگه مغان نيز به دليل كشت انواع محصولات كشاورزي از اين قاعده مستثني نبوده و متأسفانه مصرف بي‌رويه اين مواد خطرناك با وجود اعمال سياستهاي بازدارنده- و مقطعي- دولت، كماكان ادامه دارد.

اغلب مردم از خطرات و عواقب كاربرد بي‌رويه سموم در محصولات كشاورزي بي‌خبرند كشاورزان كه در معرض بيشترين اثرات منفي آفتكش‌ها هستند با اين حال جزو اصلي‌ترين طرفداران استفاده از سم براي افزايش عملكرد زراعي خود مي‌باشند.

بسياري از سموم شيميايي نقشي در حفظ محصول نداشته و كشاورزان از ترس خسارت اقدام به سمپاشي مي‌نمايند حال آنكه 80درصد سموم مورد ‌استفاده غيرضروري هستند و حتي مصرف انها منجر به ظهور آفات جديد مي‌گردد (بارزترين مثال آن در منطقه مغان، ظهور كنه تارعنكبوتي در انواع محصولات زراعي است).

به گفته سازندگان سموم، در صورت استفاده درست از اين مواد، مشكلي ايجاد نمي‌شود اما اين گفته نادرست است چرا كه با رعايت كليه موارد ايمني، تنها يك درصد سم به هدف مي‌رسد و بقيه به راههاي مختلف وارد محيط زيست شده و صدمات شديد و جبران‌ناپذيري به انسان و موجودات زنده و محيط‌زيست وارد آورده و ‌توازن و پايداري اكوسيستم‌ را به هم مي‌زند.

در حال حاضر هر كشاورزي آزادانه به هر سمي دسترسي دارد و آنرا مي‌تواند در هر محلي و به هر مقداري استفاده نمايد و در برخي موارد براي حصول اطمينان از نتيجه، غلظت سم را گاه تا چندين برابر حد مجاز بالا مي‌برد. در بعضي از محصولات كشاورزي و بخصوص صيفي‌جات مانند خيار كه رشد سريع و پيوسته‌اي دارند گاه بلافاصله پس از سمپاشي، محصول جمع‌آوري و راهي بازار مي‌گردد و فاصله مُجاز بين زمان سمپاشي و برداشت محصول بدرستي رعايت نمي‌شود.

متأسفانه آمار و اطلاعات مربوط به پيآمدهاي مصرف آفتكش‌ها ناچيز است اگرچه آمار مسموميت حاد (مسموميت ناشي از مصرف مستقيم سم كه بلافاصله علايم سوء در بدن فرد مسموم ديده مي‌شود) قابل دسترسي است اما مهمتر از آن آمار و ارزيابي مسموميت مزمن (مسموميتي كه با گذشت زمان- ماهها و سالها- علايم و اثراتش بروز مي‌كند) بدليل ظهور اثرات تأخيري آفتكشها بسيار سخت‌تر است. افزايش: مرگ و مير، سرطانهاي مختلف، ناباروري، اختلالات توليد مثلي، اختلالات هوشي و يادگيري و حساسيت‌هاي پوستي مي‌تواند از جمله آثار مزمن استفاده از سموم باشد.
در منطقه مغان بخش‌هاي كشاورزي اعم از خصوصي يا دولتي كه همواره با استفاده از سموم و كودهاي شيميايي بدنبال توليد بيشتري هستند بايستي هزينه‌هاي سلامت افراد و محيط زيست منطقه را در درازمدت مدنظر داشته باشند و خود را ملزم به رعايت بعضي اخلاقيات در زمينه سلامت افراد منطقه بدانند.

علي‌الخصوص بايد به نقش پيشرو برخي شركتهاي فعال در مﾆطقه اشاره كرد كه با بهره‌گيري از تكنولوژي‌هاي روز هميشه به عنوان الگويي مطمئن براي كشاورزان منطقه مطرح بوده‌اند و انتظار آن مي‌رود در تفكر و تصميم‌گيريهاي كلان بر استفاده از روشهاي غيرشيميايي و كم‌خطر تأكيد بيشتري داشته باشند همچنين در نحوه استفاده از آفتكشها تجديدنظر اساسي به عمل آورند.

اما نكته اساسي در اين است كه آفتكشهاي شيميايي نقش انكارناپذيري در كنترل برخي از آفات كشاورزي دارند و در صورت نياز بايستي در قالب مديريت مزرعه توسط كشاورزان بكار گرفته شوند. مهمترين كمك به كشاورزان، آموزش عملي آنها در مزرعه و در طول فصل زراعي است كه آفات و بيماريهاي مختلف با رشد گياه ظاهر شده و زارعين فرصت كافي براي يادگيري، شناسايي و تصميم‌گيري خواهند داشت كه در نهايت توان تصميم‌گيري در كشاورزان افزايش يافته و ميزان مصرف سموم و كود شيميايي به حداقل خواهد رسيد.

در حال حاضر بعضي از سازمانهاي دولتي و غيردولتي و سازمانهاي بين‌المللي براي حل معضل آفتكش‌ها همديگر همكاري مي‌كنند اما بدون كمك كشاورزان و مصرف‌كنندگان امكان موفقيت وجود نخواهد داشت. با اميد به تحقق امنيت و سلامت غذايي جامعه كه منجر به داشتن جامعه‌اي سالم و بانشاط خواهد شد.

برچسب‌ها:آفت کش, پارس اباد, سم, مغان, مغان مسموم