چگونه “نه ” بگوییم ؟ |

استاد از شمامی‌خواهد كه اگر می‌توانید روی یك طرح تحقیقی كه خودش روی آن كاركرده است،به او كمك كنید. شما یك لباس پشمی خریده‌اید ودوست شما می‌خواهد در صورتامكان آن را قرض كند.

شخصی، ‌شما را برای ناهار به منزلش دعوتمی‌كند، حال آنكه شما مایل به رفت وآمد با او نیستید. اگر شما از آن دستهافرادی هستید كه به دفعات در مقابل چنین درخواست‌هایی، تسلیم شده و باآنها موافقت می‌كنید ودائما از این بابت احساس ناخوشایندی دارید، ممكن استبخواهید بدانید كه چرا شما هنگامی كه «نه »گفتن را ترجیح می دهید «بله » می‌گویید.

شما ممكن است نگران از دست دادن ارتباطات مؤثر یا نگرانواردآمدن آسیبی به روابط باشید. بنابراین، ارتباطات خود رامانند شی شكنندهتلقی می‌كنید كه البته به اطاعت های دائمی شما وابسته می‌باشد.
شما همانندبسیاری از افراد چه بسا از نه گفتن احساس گناه می كنید، چون شما آموختهاید برای اجتناب از آسیب وارد كردن به احساسات دیگران، خواسته‌های خود دستبكشید. بنابراین احساس مسئولیت شما در قبال احساسات شخصی دیگران به حقجلوه می‌كند، گویی شادی آنها در گرو موافقت شماست. بدین ترتیب ممكن استشما احساس كنید با نفی آنهابه دلیل خودخواهی و خودمداری انسان بدی هستیدزیرا به شما یاد گرفته‌اید كه باید فداكار باشید وخود را نادیده انگارید.

بنابراین،شما بیش از خودتان دلواپس و متوجه دیگران هستید و وقتی از شما تقاضائیمی‌شود ممكن است احساس كنید مورد لطف وموهبت قرار گرفته‌اید. این امر سببمی‌شود تا احساس مهم بودن كنید ونگران آن باشید كه در صورت مخالفت هرگزدوباره چنین تقاضایی از شما نشود.

اینها، نمونه‌هایی از احساسات دست و پاگیر هستند كه می‌توانند در آزادی عمل شما مداخله كنند.

چه راههایی ، گفتن كلمه « نه »را آسانتر می‌سازد؟

اولینكاری كه باید انجام داد، تشخیص احساسات دست و پاگیر یا باورهایی است كه درسر شما وجود دارند.

برای مثال اگر دوستتان می‌خواهد اتومبیل شما را برایرفتن به سفر قرض كند، با گفتن كلمه نه، چه نتایج منفی را پیش بینیمی‌كنید؟

آیا می‌ترسید به كارفرمای خود پاسخ منفی بدهید،

آیا از بركنارشدناز كارتان در هراسید؟

اگر به استاد خود پاسخ منفی بدهید، آیا انتظار داریدنمره پایین را در آن درس كسب كنید؟

پس شما در ابتدا انتظار فاجعهآمیزی از«نه گفتن» تشخیص داده‌اید و در گام بعدی آن انتظارات را با واقعنگری بیشتری بیان می‌كنید.

برای مثال ممكن است به خودتان بگوئید اگر پاسخمنفی بدهم چه بسا دوستم از این كه اتومبیل را به او قرض ندادم از منناراحت بشود، ولی دوست شما به خاطر این گونه مسایل ناراحت نیست او احتمالابه خاطر آن كه كلمه «نه» را به صراحت به كار برده‌اید، احترام بیشتریبرایتان قائل خواهد شد.

ممكن است كارفرمای شما از این كه حاضر بهاضافه كار نشدم خوشحال نباشد؛‌ اما وقتی در آن روز، اضافه‌كاری برای منمایه دردسر بود، امتناع امری موجه بوده است. وقتی با كاری كه مایل بهانجامش نیستید، موافقت می كنید، احتمالا از خودتان ناراحت می‌شوید.

همچنینممكن است از دیگری برنجد و یا از او خشمگین شوید در این گونه موارد كلمه « نه »به صورت غیركلامی ،سكوت ، فكر كردن راجع به مسائل دیگر به هنگام حضوردر جمع، ظاهر می‌گردد.

خود را نادیده انگاشتن سبب تحمیل رفتارهایناخواسته‌ای است كه دیگران از ما می‌خواهند و این امر سبب می‌شود آنهانسبت به ابراز درخواست‌های غیر منطقی خود تشویق شوند. پس از آنكه باورها واعتقادات خود را به شیو ه‌ای منطقی تر مرتب كردید، برای گفتن كلمه « نه » آمادگی پیدا می‌كنید و از این امر احساس خوبی به شما دست می‌دهد.

قدمبعدی، گفتن كلمه « نه »، به شیو ه‌ای مستقیم به طرف مقابل است، به گونه‌ایكه قاطعیت در صدا و رفتار شما موج بزند. مطمئن شوید پیام‌های غیر كلامی همسنگ كلمات هستند. آیا ارتباط چشمی برقرار می كنید؟ آیا لحن كلام شما خالیاز پوزش و عذر خواهی است؟

بخاطر آنكه از سنین كودكی اجتماع شما را بهتسلیم شدن و مطیع بودن وادار كرده است، گفتن كلمه « نه »در دفعات نخست،بدون شرم كار بسیار دشوار خواهد بود. برای آسانتر ساختن این مرحله، درموقعیت‌هایی كه خطر پایین دارند، گفتن پاسخ های منفی را آغاز كنید. بهخصوص زمانی كه، كاملا مطمئن هستید كه حق گفتن كلمه « نه » را دارید. بااین تمرین اطمینان به خود را بنا خواهید كرد ونیز توانایی گفتن كلمه نه رادر موقعیت‌های مشكل‌تر بدست خواهید آورد. و بالاخره در مواقعی كه از درونبه خود مطمئن نیستید این تمرین سبب بروز اطمینان می‌شود.

به طورمعمول، گفتن نه به برخی افراد آسانتر از دیگران است احتمالا این افرادبرای شما، ‌دوستان نزدیك، ‌غریبه‌ها و خانواده هستند. وقوع یك موقعیت راپیش بینی كنید و تمرین كنید كه در آن موقعیت چه خواهید گفت. گفتن كلمه نهرا به طریقی مستقیم و صریح تمرین نمایید.

نسبت به كلیه رفتارهای خود و لحنكلامتان به هنگام گفتن جمله منفی آگاه باشید . در موقعیت‌های مشكل‌تری كهنسبت به ماهیت و چگونگی پاسخ خود مطمئن نیستید، با گفتن این جمله بهدیگران: «می‌توانم درباره‌اش فكر كنم»مقداری زمان در اختیار خود بگیرید.

سپس احساسات خود را بررسی كنید چه عقاید و انتظارات نامعقولی شما را بهگفتن «نه » ‌وا می دارد.وقتی كلمه «نه » را بكار بردید و طرف مقابل همچنانبرخواسته‌اش اصرار ورزید و اولین كلمه نه شما را نشنیده گرفت. شما باید برمخالفت خود پافشاری كنید. آیا از آن دسته افرادی هستید كه به آسانی تسلیممی‌شوید؟

یا آمادگی عصبانی شدن را دارند؟ شما احتمالا باید توجه آنها رابطور مؤثری جلب كنید و به آنها بگویید، اما من مخالفت كرده‌ام و واقعامنظورم مخالفت است.

به رغم اینگونه پیام‌ها چون بسیاری ازما باسازگاری و انعطا ف‌پذیری بزرگ شده‌ایم، ‌به خاطر دیگران از خواسته‌های خودمی‌گذریم.تشخیص این نكته مهم است كه در این جا رفتار خود خواهانه سالموجود دارد.

شما حق دارید كه «نه » را به كار ببرید و از این كار احساسخوبی داشته باشید.هر قدر به احساس شخصی و خواسته‌های خود توجه كنید. ازگفتن « بله »‌به دیگران احساس رضایت‌مندی بیشتری خواهید كرد.